Born in Hengstdijk
Toen ik als kind naar de verhalen van mijn grootmoeder, Marie Leenknegt van de Plattedijk, over haar broers in Canada luisterde, kwam er één plaats altijd naar voren: Wallaceburg, oftewel “Walsburg” zoals zij het uitsprak. Later bleken er nog meer familieleden te wonen en bleek ook dat het voor andere streekgenoten een bekende plaats was. Meer mensen bleken er familie te hebben.
De drie oudere broers van mijn grootmoeder waren al voor de oorlog – in 1920 en 1923 op zeer jonge leeftijd – vertrokken naar Canada met een contract van de suikerfabriek in Wallaceburg: de Dominion Sugar Company. De overtocht was ook betaald door de suikerfabriek. Deze informatie staat ook op de ingevulde ontschepingsdocumenten bij binnenkomst in het nieuwe land. Twee van de drie broers zijn er al vroeg gestorven. Een broer, Wies die altijd vrijgezel was gebleven kwam in de jaren 70 nog een paar keer terug. Toen ik hem in 1982 in Canada bezocht gaf hij als reden van zijn emigratie op dat er geen werk was voor hem en zijn jongere broer Fons in de streek. De andere optie die zijn vader had voorgesteld; de kolenmijnen in België, dat was ook geen aantrekkelijk vooruitzicht. Het alternatief was dan maar naar Canada. Hun oudste broer Jan was hen al voorgegaan. Blijkbaar werd er in de streek flink geronseld voor de suikerfabriek want in Wallaceburg wonen nogal wat afstammelingen van Oost-Zeeuws-Vlamingen, maar ook van Oost- en West-Vlamingen. Met het Nederlands kon men er goed terecht – zo goed dat de vrijgezelle oud-oom Wies nooit goed Engels heeft leren lezen en spreken. Net als in Zeeuws-Vlaanderen was duivenmelken een veel voorkomende hobby in Wallaceburg.
In het voorjaar van 2015 was ik weer in Wallaceburg. Een bezoekje aan een neef van moederskant; een grote boer. Zijn ouders waren na de 2e Wereldoorlog naar Canada geëmigreerd. Het gaat niet meer zo goed met Wallaceburg. De glasfabriek en de hockeystickfabriek zijn verdwenen en ook een groot installatiebedrijf heeft de deuren moeten sluiten. Een hard gelag voor een dorp dat voornamelijk – naast boeren – uit arbeiders bestaat. Ook het boerenbedrijf was niet meer meest gewilde toekomst voor kinderen van de neef. De toekomst voor de jongelui was een baan op een van de vele chemische fabrieken in the Chemical Valley richting Sarnia met daarnaast een bestaan als parttime boer.
We bezochten ook het plaatselijke kerkhof. Daar liggen veel mensen begraven met bekende namen uit het land van Hulst. Op bijna geen enkele grafsteen staat de geboorteplaats. Het is daarom opvallend en mooi om het opschrift te lezen van de grafsteen van mijn grootmoeders oudste broer Jan: “Born in Hengstdijk”. (zie foto's onderaan deze pagina)
Manfred Ivens, kleinzoon van Marie Leenknegt, Plattendijk, september 2016